Sunday, December 19, 2010

"अशी पाखरे येती....."


"अशी पाखरे येती, आणिक स्मृती ठेवूनी जाती
दोन दिसांची रंगत-सांगत, दोन दिसांची नाती."

खरंतर मी हे काव्य फारसे ऐकत नाही. ऐकत नाही म्हणजे भावनांच्या बांधिलकीन मन असहाय्य होत म्हणून. पहाटेच्या आरंभीच हे शब्द कानावर पडले आणि मन बेचैन होऊ लागले. तसं पाहिलं तर हे काव्य अंतकरणाला भिडणारं आहे. भावनांच्या चक्रव्युहात शब्द व  सूर गुंतलेले पूर्णपणे जाणवतेय म्हणूनच ज्याज्यावेळी मी हे शब्द ऐकतोय त्यात्यावेळी माझ्या डोळ्यांमध्ये अश्रू उभे राहतात. हृदयापासून आलेल्या भावनांना माणूस रोखू शकत नाही हेच खरे.

तू म्हणालीस, रक्तापेक्षा या जगात अश्रूच जास्त पवित्र असतात.कारण तू ते अनुभवलयस......खरंच आहे हे. रक्तात संकर होऊ शकतात पण अश्रू निर्मळ गंगा आहे. रक्ताची नाती तुटू शकतात. पण अश्रुंच नातं तुटत नाही म्हणूनच मी सुद्धा रक्तापेक्षा अश्रुंनाच जास्त महत्व देतो.

जाणाऱ्या माणसाला आपण कधीच रोखू शकत नसतो. परंतु त्या माणसाबद्दल आपल्याला प्रेम का बरं असावं? आपण ज्याच्याकडे अभिमानानं, आदरानं पाहतो अशी माणस आपल्या आयुष्यात क्षणभरासाठी का म्हणून येतात? आणि का म्हणून आपण त्यांच्याकडे आकर्षिले जातो? खरंच या प्रश्नांना काहीही उत्तरे नाहीत. म्हणतात ना माणूस जसा नेहमी एकता असतो तसे त्याचे मनही! आणि शेवटी आपल मन हे आपणच मरावयाचे असते. आपल्या विरुध्द तक्रार घेवून ते कोठेही जात नाही, कोठेही बोलू शकत नाही. परंतु ज्या माणसाचं 'दिल' कुठेतरी जिवंत आहे, त्या माणसाला ह्या सर्व गोष्टींबद्दलच प्रेम असतं. आणि प्रेम निर्माण व्हावयास आकर्षणाची  जरुरी नसते तर सहवासाची गरज असते. जितका सहवास जास्त तितके प्रेम जास्त म्हणून तितकीच आपुलकीही जास्त!
  
कुठतरी मी वाचलं होतं की माणसानं एकदा जीवन हे जगण्यासाठी आहे हे मान्य केलं की, ते जीवन जास्तीत जास्त चांगल्या प्रकारे जगावं. पण चांगले जगण्यासाठी पैसाच हवा असतो असे नाही.......हवा असतो मनाचा उमदेपणा, हवी असते रसिकता!

तुला माहित आहे, जीवन कसं असावं? तर ते जंगलातून अवखळपणे वाहत जाणाऱ्या झऱ्याप्रमाणे असावे - प्रवाही, नितळ, पारदर्शक!

जाता जाता तुला एवढेच म्हणावेसे वाटतेय,

"कुठे कुणाच्या घडल्या भेटी, गीत एक मोहरले ओठी,
त्या जुळल्या हृदयांची गाथा, सूर अजूनही गाती"
      

Sunday, December 12, 2010

'ती आणि तिचा मी'



आज बऱ्याच दिवसानंतर कोरा करकरीत कागद आणि शाईनं भरलेलं पेन हातामध्ये होते. पण काय लिहावयाचे हेच कळत नाहीय. कळत नाही म्हणण्यापेक्षा विषय मिळत नाही, आज शब्दांना पुढे सरकावेसे वाटत नाही, शब्दाविण वाक्य पूर्ण होत नाहीत आणि त्यांना दिशाही मिळत नाहीय. माझ्या मनामध्ये आज विचारांची इतकी गुंतागुंत आणि गर्दी झालीय की मी मलाच हरवून बसलोय. आज कुठे हरविल्यात या सर्व गोष्टी? का थांबलेय माझी लेखणी? खरंच का मी सर्व काही विसरलोय? खरंच का मला आज काहीही आठवत नाहीय? का मन अस बेचैन होतंय?.....नाही.....नाही मला.....नाही कळत......तू सांगशिल?  

.....नाही, नाही, तू काहीच नाही विसरलास आणि हो विसरशील तर कसे? कशा विसरशील तू सगळ्या आठवणी? कशी विसरशील तू सुखदु:खाची तुझीच कहाणी? कसे विसरशील तू तिला आणि कसे विसरशील ते नाजूक जोपासलेले क्षण?

....खरंय तुझे! बाल्यावस्थातील निरागसता संपली, कुमारवयातील आकर्षण संपले, तरुणाईचा जोश ओसरत चालला म्हणून थोड्याच आठवणी पुसल्या जाणार? आठवणी त्या आठवणी, मग त्या सुखद असोद वा दु:खद...त्या आठवणारच.....म्हणूनच दोन दशकामागे घडलेल्या गोष्टी एखादा चित्रपट पुढे सरकावा तसा आज माझ्या डोळ्यासमोरून सरकतो आहे. फरक आहे तो कृष्णधवल ते रंगीत चित्रफितींचा. 

आठवतात मला 'ते' दिवस. आठवतात 'त्या' आठवणी. आठवतो तो तिचा बाल्यावस्थातील निरागस चेहरा. आठवतंय ते अल्लड आणि नटखट वागण आणि आठवतोय तो डोळ्यातील निष्पाप भाव! आठवतात त्या शेजारी बसून मारलेल्या गप्पा..... आठवते 'ते' तुझं बघणं!....आठवते ते घर...आठवतात त्या जिन्याच्या पायऱ्या आणि आठवतो तो तुझ्या नाजूक पायांचा होणारा मंजुळ आवाज! आठवते ती तुझी खोली.....आठवते ती पहाट आणि आठवतो तो चहाचा कप!.....आठवतेय 'धुंदी कळ्यांना धुंदी फुलांना'...'अजून आठवे ती...', आठवते ती जगजीत-चित्राची तुझी आवडती गझल.....आणि आठवतात ती 'आठवणीतली सर्व गाणी'! 

तुला माहित आहे?.....एखादं कमळ पकडायचं म्हणून भुंगा भ्रमण करीत नसतो आणि भुंग्यान आपल्याकडे पहावं म्हणून कमळ फुलत नसतं. फुलणं हा कमळाचा धर्म असतो आणि भुलणं हा भुंग्याचा स्वभाव असतो. म्हणूनच आपण कमळाकडे आणि भुंग्याकडे बघून 'फुलावं कसं आणि भुलाव कसं' हेच शिकावं. आणि हे शिकत असतानाच कमळ फुलतं होतं आणि भुंगा भुलत होता. कमळाला कळत नव्हतं की भुंगा आपल्यासाठी भ्रमण करतोय आणि भुंग्याला उमजत नव्हतं की कमळ आपल्यासाठी फुलत नाहीय. कमळ कधी फुलून आलं आणि निघून गेलं हे भुंग्याला कळलंच नाही.....
भुंगा मात्र वेड्यासारखा भ्रमण करीत राहिला कमळासाठी! 


माणसानं एकदातरी समुद्रकिनारी जावं आणि अनुभावावित 'ती सुखदु:ख' ! वाळूचे आपण मनोरे बांधावेत, घरटीही बांधावित आणि अचानक एका लाटेनं ते उध्वस्त करावेत. पुन्हा जोमानं आपण ते बांधण्याकरिता धडपडावे आणि वेड्या आशेनं ते पूर्ण होईल अशी वेडी स्वप्नं पहावित......पण पुन्हा तीच लाट....आणि पुन्हा तेच भंग पावलेलं अधुरं स्वप्न! .... लाटेला कळत नसतं की आपण कुणाचीतरी स्वप्न उध्वस्त करतोय आणि घरट बांधणा-याला  कळत नसतं की स्वप्न साकार होणं आणि भंग पावणं यामध्ये फक्त चार पावलांच अंतर असतं!....हा डाव अर्ध्यावरती मोडत असतो तरीही आपण हा भातुकलीचा खेळ खेळतच असतो......तिच्यासह.....!     



जाऊदे, आज काही चिंचा गोळा करायच्या नाहीत की म्हातारीचे उडणारे केस पकडायचे नाहीत, आईस्क्रीमच्या लाल गोळ्याची ओढ नाही की पतंगामागे धावायचेही नाही. लगोरी नाही की विटीदांडू नाही.....आहेत त्या फक्त आणि फक्त 'आठवणी'..........तू म्हणालीस, तो भूतकाळ आहे 'विसर' ! पण भूतकाळ असा थोडाच विसरला जातो?...

माणूस जगतो तोच मुळी भूतकाळावर! जोपर्यंत त्याच 'मन' जिवंत आहे तोपर्यंत तो भूतकाळातील आठवणी आठवत असतो. आठवणी या सुखदही असतात आणि दु:खदही! सुखद आठवणीना कवटाळून आपण पुढचा प्रवास करावयाचा असतो आणि दु:खद आठवणी म्हणजे मनातील साठलेली जळमट.....कधीतरी साफ ही करायचीच असतात. भूतकाळ मला आज असाच मुद्दाम आठवावा लागला......न विसरलेल्या आठवणी पुन्हा नव्यानं जाग्या करायच्या होत्या......

.....कोरा करकरीत कागद आणि भरलेलं शाईचं पेन शब्दांची वाट पहात होते. पण शब्द थांबले होते, त्यांना दिशा मिळत नव्हती...कारण आज मनावर विचारांचं संपूर्ण वर्चस्व होतं आणि या विचारात होती फक्त 'ती आणि तिचा मी'!
                                
 .....सखी, बघ तुलाही आठवतोय का........'मी आणि माझी तू' ! 

Sunday, December 5, 2010

अजून आठवे 'ती'...


ती अशीच एक संध्याकाळ होती, अशीच म्हणजे रोजच्यासारखी शांत ! बागेतील हिरव्यागार गवतावर पहुडलो होतो. वाऱ्याची झुळूक थंडीचा गारवा सांगत होती, ऊन अन सावलीचा लपंडाव तर सुरूच होता. 'सखी मंद झाल्या तारका, आता तरी येशील का?'.....असे फडके आपल्या हळुवार आवाजात गात होते.  शेजारील गरम चहाचा कप थंडीचे अस्तित्व नाहीसे करण्यासाठी धडपडत होता. समोरील वृक्षांवर राघू-मैनेची काहीतरी हितगुज चालली होती. माझी नजर नकळत त्या दोघांवर स्थिरावली अन मी माझे मलाच विसरून गेलो. शरीरान मी गवतावर होतो परंतु मनानं मी केंव्हाच दूरवर जावून पोहोचलो होतो. माझ्या मनावर आता विचारांचं पूर्ण नियंत्रण होतं. माझ्या मेंदूची चक्रे अतिशय वेगानं फिरत होती. माझ्या मनात 'ती' होती, माझ्या विचारात 'ती' होती, माझ्या भोवती 'ती' होती आणि माझ्या नजरेतही 'तीच' होती. मला आता कशाचेही भान राहिले नव्हते. शेजारील कुठल्याही अस्तित्वाची जाण राहिली नव्हती, माझं माझ्तावर नियंत्रण नव्हत. मी माझा राहिलेलो नव्हतो, 'तिचं' माझ्यावर नियंत्रण होतं. माझा चेहरा स्थिर आणि गंभीर असावा  म्हणूनच पक्षांनीही आपली किलबिल आता थांबविली होती. समुद्राच्या खळखळणाऱ्या लाटा आज माझ्या मनांमध्ये थैमान करीत होत्या. मनामध्ये विचारांची आज जणू भरतीच आली होती. मी गंभीर होत होतो; माझं हास्य कुठतरी लुप्त पावलं होतं. मी तिच्या कालचक्रात पूर्णपणे गुरफटलेलो होतो. मला फक्त 'ती' हवी होती......फक्त 'ती'! तिच्या शिवाय माझं जीवन म्हणजे हृदयविना शरीर अस माझं मन माझ्या हृदयाला समजावीत होतं. तिचं माझ्यापासून क्षणभरासाठी दुरावण हे सुद्धा मला आता असहाय्य होत होतं. तिच्या प्रेमाच्या सावलीत अन मायेच्या आधारात राहण्यासाठी मी धडपडत होतो.    

अचानक माझ्या चेहऱ्यावर दव जमू लागल्याचे मला जाणवू लागले अन मी हलकेच माझे डोळे बाजूला फिरविले.....तर.....तर.....ते दव नव्हते,.....तर.....'ती' माझ्या शेजारी अश्रू ढाळीत बसली होती. तिचा मायेचा हात माझा चेहरा गोंजारीत होता, तिला मला काहीतरी सांगावयाचे होते पण शब्द फुटत नव्हते. 'ती' नुसतेच आपल्या नयनांनी सांगावयाचा प्रयत्न करीत होती पण तिचा स्पर्श बरंच काही सांगून जात होता.  'तिच्या' दु:खाची तीव्रता ही माझ्या दु:खापेक्षा कितीतरी जास्त होती तरी 'ती' आज मला समजावून घेण्याचा अन समजूत काढण्याचा प्रयत्न करीत होती. माझ्या डोळ्यांमध्ये अश्रू जमा झाले होते, आणि मी लहान मुलासारखा तिच्या कुशीत रडत होतो, माझ्यासाठी, माझ्या अश्रुसाठी 'ती' हुंदके देत होती. मी रडत होतो ते जीवन कस जगावं हे न समजल्यामुळे अन ती हुंदके देत होती ते तिला बालवयात झालेल्या वेदनांसाठी ! 

सूर्य अस्ताला चालला होता, राघू-मैनेची आपापल्या घरट्यांकडे जाण्याची धडपड चालली होती....आम्ही मात्र तसेच स्तब्ध होतो, निरभ्र आकाशाकडे बघत अन लखलखणाऱ्या चांदण्याच्या शोधात......उरलेल्या आयुष्यातील सुखाचे क्षण मिळविण्यासाठी आणि एकमेकांना देण्यासाठी....

........शेजारील थंडगार चहाच्या कपात दुधाची साय वाऱ्यासोबत तरंगत होती आणि कुठेतरी..... कुणीतरी...गात होतं ....... 
 '.........तू अशी जवळी रहा!'    

Sunday, November 28, 2010

'ती'


तिच्यापासून आज मी बराच दूर होतो. बराच म्हणजे हजारो मैलांवर. जितक्या तिच्या जवळ राहून सुखं उपभोगीत होतो. तितक्याच दूर आज राहून दु:ख पचविण्याची  तयारी चालू होती. सुखाचे महत्व काय असते याची जाणं ही आज येत होती. निसर्गाला खूप जवळून पाहण्याचा योग येत होता. निसर्गानं आपल्या सौंदर्याची उधळण इतकी का करावी अस राहून राहून वाटत होतं. कारण हे सौंदर्य या माझ्या इवल्याशा डोळ्यांमध्ये सामावण्यासारखे नव्हते. आपण कोठेतरी वेगळ्याच विश्वात पोहोचल्याची जाणीव होत होती. निसर्गानं पसरविलेल्या हिरव्यागार मखमली गालिच्यावरून हलकेच पाऊले चालत होती. तळव्यांना आल्हाददायक स्पर्श होत होता. समोर वाऱ्याच्या हलक्याच धक्यान वृक्षांच्या फांद्या आपल्याच नादात डुलत होत्या. वेगवेगळ्या रंगातील फुले मनाला भोवळ घालीत होती. तेवढ्याच नैसर्गिक रंगान आकाश सजविण्यास सुरुवात केली होती आणि न राहवून पक्षांनी आपली हलकीच किलबिल सुरु केली होती. या हिरव्यागार वनराईतून पारदर्शक पाण्याचा झरा खळखळ आवाज करीत हृदयाची स्पंदने वाढवित होता. निसर्गानी आपली मैफिल सजविली होती. तो कुणाच्यातरी येण्याच्या प्रतीक्षेत होता. मी वृक्षांच्या आडोशाला उभा होतो. माझ्या अस्तित्वाची जाणीव न होऊ देण्याची मी काळजी घेतली होती. सर्वत्र सन्नाटा पसरलेला होता. काहीतरी घडणार आहे याचा संकेतच जणूकाही मिळत होता. तेवढ्यात अचानक वाऱ्याचा वेग वाढल्याची जाणीव झाली. पक्षांनी किलबिल करीत आकाशाकडे झेप घ्यावयास सुरुवात केली. कळ्यांनी आपल्या रंगात आणखीनच भर टाकीत फुलावयास सुरुवात केली. सूर्याची तांबडी किरणे ढगाच्या पोकळीतून डोकाऊ लागली. पाण्याचा खळखळाट वाढला होता. पाण्याच्या लाटा एकमेकांवर आपटून त्याचे शिंतोडे माझ्या अंगावर येत होते. मी वृक्षांच्या एका कोपऱ्यात तसाच स्तब्ध उभा होतो. समोर धुकं पडल्यानं फारस काही  दिसत नव्हत. एवढ्यात कुठूनतरी छन.....छन.....हे मंजुळ स्वर कानी पडले. आवाजाच्या दिशेन मी मान फिरविली पण तेथे काहीच नव्हते. पुन्हा तोच आवाज, मी न राहवून सर्व बंधने तोडून त्या आवाजाच्या दिशेन धावू लागलो. धुक्याचा पडदा फाडून मी त्या पडद्यापलीकडे पोहोचलो आणि......आणि.......  
  
.......आणि समोर 'तीच' होती....हो, तीच होती. हिरव्यागार वस्रामध्ये तीन स्वतःला लपविले होते. निसर्गाच्या वरदानान लाभलेल्या केसांच्या झुल्याला वाऱ्याच्या दिशेन मोकळ  केलं होतं.  सूर्याची लाल किरणे कर्णफुलांची लकाकी वाढवित होता. नाकातील नथ सौंदर्य फुलविण्यामागे लागली होती. हातातील बांगड्यांचा खळखळाट हा पाण्याच्या आवाजाला आव्हान देत होता. चंद्रकलेची कोअर कपाळावर सौंदर्याला पूर्णत्व देत होती.  ती हळूहळू आपल्या नाजूक पावलांनी माझ्याजवळ येत होती. हृदयाचा एकएक ठोका चुकत होता. अंगावर कंप निर्माण झाला होता. बोचऱ्या थंडीत सुद्धा घाम फुटू लागला होता. खरंच वनराईच्या सानिध्यातील ते दृश्य मनमोहक असेच होते. ती आता माझ्या जवळच होती. तिने आपल्या चेहऱ्यावर ओघळणाऱ्या केसांच्या बटाना मागे सारले होते. तिने आता आपल्या ओठांची ठेवण बदलीत माझ्याकडे पाहत स्मितहास्याची फुंकर मारली होती. नजरेची भाषा बरंच काही समजावून जात होती. काही क्षणाचाच हा प्रसंग होता. तिची पाठमोरी आकृती माझ्या नजरे समोरून दूर जात होती. माझ्या पावलांचा वेग आता वाढला होता. तिला गाठायचं होतं. ती माझ्या बरीच पुढे निघून गेली होती. तिच्या एका हास्यान माझ्यातला मी हरवून बसलो होतो. माझं वेड मन तिच्या माग धावत होतं. आता मला कशाचही भान राहिलं नव्हतं. तिची पुसटशी आकृती धुक्याआड जात होती. मी असाच बेफान झालो होतो. तिला मी गाठली होती. तिच्या खूपच जवळ आता मी पोहोचलो होतो. मी न राहवून तिच्या जवळ जावयाचा प्रयत्न केला. कड्यावरून केंव्हाच तोल गेला होता आणि......... 

.....आणि एक .....एक व्याकुळ किंकाळी अनंतात विलीन झाली होती. वृक्षांवरील पक्षांनी पुन्हा किलबिल सुरु केली होती. वनराई शांततेत नांदत होती आणि ती माझ्या 'त्या' निस्तेज देहाकडे पाहून 'हसत' होती!         

Sunday, November 21, 2010

     स्वर आले जुळूनी.........



'स्वर आले दुरुनी जुळल्या सगळ्या त्या आठवणी' या दर्दभऱ्या काव्यपंक्ती माझ्या कानावर आल्या आणि पुनश्च मला भूतकाळातील माझ्या जीवनांत सोडलं गेलं. खरंच माणूस जगतो ते भूतकाळातील आठवणीवरच. मग त्या आठवणी सुखद असोत वा दु:खद. आठवणी त्या आठवणी. भविष्य आपल्याला माहित नसतं. उद्या समोर काय असेल याची जाणीव नसते. अंधारातून प्रकाशाकडे जाण्यासाठी असतं पाठबळ ते आठवणीचं! म्हणूनच भविष्याचा सुखद कळस गाठण्यासाठी लागतो तो आठवणींचा भक्कम पाया! 

माणसाचं नात कधी, कुणाशी, कुठे जुळेल हे सांगणच कठीण. आपल्या नशिबात काय आहे हे समजण त्याहूनही कठीण. आपलं नात कुणाशी जोडलेलं आहे हे नियती ठरवीत असते आणि कालचक्रानुसार ते घडतही असते. म्हणूनच आज अशा दुर्लभक्षणी तुझी आणि माझी भेट झाली. भेटीला किमंत नव्हती पण नजरेतल्या शब्दांना अर्थ होता. न बोलता दोन्ही मनें एक झाली होती. भविष्याचा जोडीदार मिळाला होता. नियतीन तुझी-माझी भेट घडवून आपला डाव साधला होता. संसाररूपी रथाच्या चाकांना तुला आणि मला बांधले होते. नकळत तू मला होकार दिलास आणि माझ्या हृदयाची दारे तुझ्यासाठी मोकळी झाली. जीची वाट पाहिली ती तुझ्या रुपानं माझ्या जीवनांत आली होती. म्हणूनच तुझ्या नी माझ्या ऋणानुबंधनाच्या या गाठी जुळल्या त्या आयुष्यभरासाठी! 

प्रेमाची भाषाच निराळी. ती कधी शब्दातून व्यक्त होते तर कधी काव्यातून, कधी नजरेतून तर कधी स्पर्शातून, अर्थ एकचं पण तऱ्हा वेगळ्या. पण या सर्व गोष्टींसाठी लागतो तो सहवास! जितका सहवास जास्त तितके प्रेम जास्त. तुझ्या सहवासातच माझं प्रेम जन्म घेत. तिथंच बागडत,  तिथंच फुलत, तिथंच खुलत. फुलत-खेळत उतुंग शिखरावर पोहोचत आणि शेवटी तुझ्यातच ते विलीन होत. तू असलीस तरच माझ्या प्रेमाला भरती येते. तू असलीस तरच त्याचं अस्तित्व राहत. तुझ्याशिवाय माझ्या या प्रेमाला किमंत नाहीय. तुझ्या एका हाकेन हे प्रेमरूपी पंख फडफडावयास लागतात. उंच भरारी मारण्यासाठी तडफडू लागतात. तुझ्या मनातील भावना तुझ्या हळुवार शब्दांनी मला भूलावितात. तुझ्या नजरेतून तुझ्या अंत:करणातील हलकल्होळ मला जाणवतोय. तुझ्या पुसटशा नाजूक स्पर्शान हृदयातील किलबिल समजतेय. तुझ्या डोळ्यातील रवि आणि  चंद्र आज काहीतरी सांगू पाहतायेत. तुझ्या नेत्रातील रवि माझे जीवन प्रकाशमय करतोय तर तुझ्या डोळ्यातील चंद्र माझ्या वेदनांना हळुवारपणे लपवितोय. 

...........असं वाटतंय की तुझं प्रेम हे माझ्या जीवनातील एक अमूल्य ठेव आहे आणि या संपत्तीच्या पायावरच मला तुझ्या-माझ्या जीवनाचा, सुखाचा, आनंदाचा कळस गाठायचाय!

Tuesday, November 16, 2010

सुखं



माणूस आयुष्य जगतो कशासाठी? माणूस आयुष्यात जे करत असतो किंवा करवित असतो, ते सर्व कशासाठी? नावलौकिकासाठी, पैशासाठी, समाजासाठी की स्वतःच्या सुखासाठी? मला तर वाटत की माणूस आयुष्यात जे काही करत असतो ते सुखं नावाच्या मृगजळासाठी. धावून धावून थकतो तरीही तो या मृगजळा मागे धावायचे काही थांबत नाही अन त्याचा पिच्छा ही सोडत नाही. सुखासाठी तो काहीही करू इच्छितो, शकतो, पण .....पण तरीही माणूस सुखी असू शकतो? .....नाही ....नाही माणूस हा या कालचक्रात कधीही सुखी राहू शकत नाही. कितीही गोष्टी त्याला मिळाल्या तरी त्याची भूक ही संपताच नाही. त्याचा आत्मा हा सदैव अतृप्तच राहतो. 

जगी सर्व सुखी असा कोण आहे? ........कोणीही नाही ! अन असणारच नाही. याचं  कारण एकंच........आणि ते म्हणजे माणसाचं मन !  जोपर्यंत माणसाचं मन जीवंत राहत तोपर्यंत तो अतृप्तच राहतो.

मन !

किती महान रहस्य लपलेली असतात फक्त या दोन शब्दात ! खरंच काय आहे हे मन म्हणजे ? जगातील प्रत्येक माणूस म्हणजे मनोभावनांच्या असंख्य दोरखंडानी जखडलेला एक हत्तीच नसतो का ? जिथल्या तिथेच एक सारखा हलणारा, स्वतःला स्वतंत्र आणि सामर्थ्यवान  मानणारा तरीही अस्वस्थ असणारा !    
      
सुखं म्हणजे नक्की काय ? सुखाची नक्की व्याख्या तरी काय ? माणूस सर्वांगाने सुखी असा कधी समजायचा ?......कठीण आहे याचं उत्तर. सुखाच्या अनेक व्याख्या  येतील परंतू सुखाची व्याख्या सांगणारा माणूस स्वतः सुखी असू शकेल ? ज्याला सुखं म्हणजे काय हेच जर माहित नसेल तर त्याने काय बोलावे? खरंच मला सुखं म्हणजे काय ? हेच अजून कळलेले नाही आणि जे समजले, उमजले ते एवढेच की सुखाला फक्त दोन गोष्टी हव्या असतात, .....फक्त दोन....आणि त्या म्हणजे 'तन आणि मन' !

.......'तन आणि मन' यांनी तृप्त असणारा आत्मा म्हणजे सुखं. मी सुखाची एवढीच व्याख्या करू शकतो. या व्यतिरिक्त सुखं म्हणजे काय मला माहित नाही.

तुला माहित आहे?.....सांगशिल ?......

जीवन म्हणजे म्यानातल खड्ग ! माणसाचं शरीर हे म्यानासारख असतं आणि त्याचं मन हे त्या म्यानातल्या खड्गाच्या तीक्ष्ण पात्यासारख असतं. या जीवनरूपी खड्गाला आत्मारूपी मुठ असते. म्हटलं तर त्या मुठीचा त्या खड्गाशी व त्या म्यानाशी संबंध आहे अन म्हटलं तर नाही. पण मुठच नसती तर ते खड्ग चालेल का? म्यानाला शोभा येईल का? आत्म्याशिवाय जसं शरीर तसंच म्यानाचही.  ना शरीराला अर्थ ना मनाला !

म्हणूनच 'तन आणि मन' तृप्त असण हेच या जीवनातील सुखं आहे, अमृत आहे. पण ........पण ......याही गोष्टी माणसाच्या एकट्याच्या हातात नसतात. या दोन्ही गोष्टींसाठी त्याला दुसऱ्याचा आधार हा घ्यावाच लागतो. तसं पाहिलं तर जीवनाला सर्वांगान पूर्णत्व येत ते जोडीदाराच्या सहवासान. म्हणूनच सुखाला सावली ही असावीच लागते कारण टाळी कधीच एका हातान वाजत नसते, तर दुसरा हात हा लागतोच....फक्त.....
.....फक्त तो हात आपलाच नसावा.     

Saturday, November 13, 2010

जीवन! 



सुखं दु:खाच्या उभ्या आडव्या धाग्यांनी विणलेलं एक नाजूक वस्त्र म्हणजे जीवन! जीवन म्हणजे सुखदु:खाचा एक प्रवास - जन्मापासून मृत्युपर्यंत, आशा आकांशानी भरलेला प्रचंड महासागर म्हणजे जीवन! जीवन म्हणजे गाणे - कधीच न संपणारे! भग्न स्वप्नांचा विचार करीत, येणाऱ्या स्वप्नांची आशा करीत राहणारे एक जिवंत शरीर म्हणजे जीवन! सुखाच्या शोधात तरंगणारी नौका म्हणजे जीवन!

जीवन म्हणजे काय? ........कधीही न उलगडणारे एक कोडे!

अशाच प्रेमाच्या शोधात भटकणाऱ्या माझ्यासारख्या वेड्याचं हे एक जीवन आहे. कधीही न कळलेलं, कधीही न संपणारं अन कधीही न उलगडणार. झाकल्या मुठीत सर्व काही असणारं, मुठ उघडली असता काहीही नसणार. सुखाचं आवरणं असणारी दु:खाची ठेव. सुखाच्या मृगजळामागे धावणाऱ्या वेड्याचं एक केविलवाण जीवन......कधीही हाती न लागणारं. सुखाला अनेक चेहरे असतात पण दु:खाला मात्र एकाचं. क्षणापुरते का असेना सुखांत कशाचीही अपेक्षा नसते, दु:खात प्रेमाचा आधार हवा असतो, अन त्या आधारालाच जीवन हे नाव द्यावयाच असतं. खरंच किती सोप्या आहेत जीवनाच्या व्याख्या.......सुखदु:ख म्हणजे जीवन! पण ही सुखं आपल्याच पायदळी तुडवीत, दु:खाचं भलंमोठ ओझं आपल्या खांद्यावर घेऊन फिरणाऱ्या माझ्यासारख्या भटक्याच्या जीवनाची व्याख्या काय? .......कधी कळलीच नाही. कळाले ते एवढेच की दु:खावर दु:ख उभं राहून जी माझ्यासारख्यांची व्यथा निर्माण होते ते म्हणजे वेड्याचं जगण! ..........की ज्याला जगण्याचाच आनंद लुटता येत नाही. वटवृक्षाच्या सावलीत दु:खाचा काळोख मोजणार माझ हे मन. समाधानाला तिलांजली देऊन दु:खाची आरती करणार हे मन. नैराश्यान पछाडलेलं हे बेफाम मन. तो माणूस दुसऱ्याला सुखं देणार? सुखासारख्या या गोड शब्दाचा हा अपमानच नाही का? .......तर अशा या मूर्खाच हे छोटस जीवन, अंधारातून प्रकाशाकडे जाण्याऐवजी अंधारातून अंधारातच नेणारं. वाळवांटासारख्या ओसाड पहाडासारखे रुक्ष, पाण्याचा थेंब नसणाऱ्या नदीच्या पात्रासारख बकाल. पालवीचा मागमूसही नसणाऱ्या वृक्षासारख निस्तेज!
   
वि. स. खांडेकर लिहितात,
"भग्न स्वप्नांच्या तुकड्यांना कवटाळून बसण्यासाठी मनुष्य जन्माला आलेला नाही. मानवाने मन केवळ साखरदंडानी करकचून बांधून ठेवू नये. त्याला भविष्याच्या गरुडपंखाचे वरदानही लाभले आहे. एखाद स्वप्न पाहण, ते फुलविण आणि ते सत्यसृष्ठीत उतरावं म्हणून धडपडण, त्या धडपडीचा आनंद लुटण आणि दुर्दैवानं ते भंग पावण.........तरी त्याच्या तुकड्यावरून रक्ताळलेल्या पायांनी दुसऱ्या स्वप्नामाग धावण हा मानवी मनाचा धर्म आहे".  

खंर आहे हे पण .......पण जीवनात घडलेल्या भग्न स्वप्नांना माणूस सहजासहजी विसरू शकतो? .......नाही.......नाही; त्या........त्या दु:खाची तीव्रताच इतकी असते की सुखांची शक्तीच कमी पडते. कारण सुखाला वाटेकरूच खूप असतात, दु:खात कोणी विचारीत नाहीत. अन त्या भग्न स्वप्नांनी रक्ताळलेल्या पायाच्या वेदना ह्या फक्त त्या तुकड्यावरून चालणाऱ्या माणसालाच समजू शकतात. तडा गेलेली काच पुन्हा जोडू शकत नसतो तसंच माणसाच्या मनाचंही असतं. कारण तडा गेलेल्या मनाला दुसऱ्यांचे अश्रूसुद्धा थोपवू शकत नाहीत. म्हणूनच माझ्यासारख्या माणसाला दु:खातच जगायचंय, दु:खातंच डुबायचंय, दु:खातंच बागडायचं असतं, दु:खातंच फुलायचं असतं. दु:खातंच राहायचं असतं..........

........फक्त.........फक्त सुखाच्या न दिसणाऱ्या मखमली आवरणाखाली!         

Thursday, November 11, 2010

'कर्तव्य आणि भावना'


कर्तव्य श्रेष्ठ की भावना? दोन शब्द वेगळे पण एकमेकांच्या बरोबरीने राहणारे. तुलना कशी करायची अन श्रेष्ठता कशात मोजायची? कशाला आनंद द्यावयाचा अन कोणाला दुखवायचं? कुणाला कळसावर चढवायचं आणि कुणाला पायदळी तुडवायच? तरीही श्रेष्ठता कशात समजायची? कर्तव्यात की भावनेत?

माझ्या मताला फारशी किमंत नाही. परंतु माझं मत ते शेवटी माझंच त्यावर दुसऱ्याचा अधिकार असण्याची आवश्यकता नाहीय आणि ते दुसऱ्याला पटेल अशातलाही भाग नाही. माणूस जन्माला आलेला आहे तो काहीतरी करून दाखविण्यासाठीच. कर्तव्य हीच त्याची पहिली पायरी आहे. कर्तव्याची जाणं त्याला असावीच लागते. 'मरावे परी कीर्तिरूपे उरावे' असे म्हटलेच आहे. आपल्या कार्याने आपल्या अस्तित्वाची जाणं माणसान ठेवावी हाच त्यामागील उद्देश आहे. कर्तव्याला पायदळी तुडवून माणूस पुढे जाऊच शकत नाही. 'कर्तव्याने घडतो माणूस'.....असंही कुणीतरी म्हटलंय. किती सार्थ आहे हे वाक्य. माणसाला ओळखलं जात ते त्याच्या कर्तव्याने, मग ते सत्कृत असो वा दुष्यकृत्य, कर्तव्यातील प्रत्येक कृतीला महत्व असतं. कशी कृती केली जाते यावर त्याचं कर्तव्य अवलंबून असतं आणि या प्रत्येक कृतीमाग एक नाजूक गोष्ट लपलेली असते की ज्यामुळे कर्तव्याच्या प्रत्येक कृतीला वेगळीच धार येते अन ती म्हणजे.......ती म्हणजे माणसाच्या अंतर्मनातील भावना.

भावनेचा जन्मच माणसाबरोबर झाला. स्त्री - मायेचा उगम असणारी एक निर्मळ गंगा. माया आणि प्रेम ही एक अफाट संपत्ती ईश्वरान स्त्रीला दिलेली आहे. म्हणूनच माणसाला उपजतच भावनेचा स्पर्श व्हावा म्हणून परमेश्वरान त्याला स्त्रीच्या पोटी जन्माला घातलं. परस्परांबद्दल प्रेमं वाटावं म्हणूनच माणसाच्या हृदयात एक नाजूक अविष्कार निर्माण केला आणि त्यालाच आपण भावना असं नाव देवून टाकलं. उत्कट भावना निर्माण व्हावयास एक जिवंत हृदयाची आवश्यकता असते. कारण भावनेचा उगमच हृदय आहे. जर हृदयच जिवंत नसेल तर भावना कोठून येणार? आणि जर भावनाच नसतील तर कर्तव्याला जोड कशाची मिळणार? भावना ही एक नाजूक गोष्ट आहे की मनाच्या देऊळातील हृदयाच्या गाभाऱ्यात जपलेली असते. म्हणूनच भावनेला तडा जाऊ न देण आणि कर्तव्याला पांगळ न पाडण हेच माणसाच्या हाती असतं. कारण भावनेचा अंत हा माणसाचा मृत्यूही ठरू शकतो. भावनारहित हृदय म्हणजे हृदयरहित शरीरच होय. म्हणूनच भावनेला तळहाताच्या फोडाप्रमाणे जपावे लागते.

कर्तव्य श्रेष्ठ की भावना श्रेष्ठ? .........हा प्रश्नच गौण ठरतो. कर्तव्य आणि भावना ह्या तराजूच्या दोन पारड्या आहेत. त्यांची एकमेकाशी तुलनाच होऊ शकत नाही. या दोन्ही गोष्टींना आपला तोल हा सांभाळावाच लागतो. भावनारहित कर्तव्य आणि कर्तव्यविना भावना कधीच सुखं देऊ शकत नाहीत. म्हणूनच मला वाटत की कर्तव्य आणि भावना ह्याचं नात हे दुसरे-तिसरे काहीही नसून पती-पत्नीचं आहे. पती हे 'कर्तव्य' असून पत्नी ही त्याची 'भावना' आहे. आणि जर सुखांची फळे चाखावयाची असतील तर भावनेला कर्तव्याच्या माग सावलीप्रमाणे रहावेच लागते. हृदयातून उत्कटलेल्या भावनांना माणूस रोकु शकत नाही आणि त्याच्या हातून कृती घडते, घडलेल्या कृतीतून कर्तव्याची जाणीव होते आणि ह्याच जाणीवेतून पूर्णत्व प्राप्त होत.           

Friday, November 5, 2010

स्वप्नातल्या  कळयांनो...


बऱ्याच दिवसानंतर आज आपण पुन्हा भेटत होतो. रस्ता तसा गजबजलेला नव्हता. चार एक माणसे इकडे तिकडे फिरत होती. बाकी सर्वत्र शुकशुकाटच होता. तू भेटणार म्हणून मन आज खूप प्रसन्न होते. पावसाची वाट पाहणाऱ्या आणि त्यामध्ये बेधुंद होण्यासाठी जगणाऱ्या वनवेलीप्रमाणे ते आज तुझ्यासाठी आतुरलेलं होत. तू आलीस, बराच वेळ आपण चालत होतो. मुक्यानेच संभाषण होत होत. बोलावयास सुरुवात करावयाची म्हणून ओठ हलविले  आणि तेथेच चुकलो. तसं काही बोलायचं नाही असं हजारदा ठरवितो, पण जेंव्हा जेंव्हा तू समोर दिसातीस तेंव्हा तीच वाक्यं माझ्या जिभेवर नाचावयास लागतात. सगळ्या चुका माहित असूनही पुन्हा  पुन्हा त्या करावयाशा  वाटतात. तू चिडणार, वैतागणार, ह्याची कल्पना असूनही पुन्हा तेच शब्द माझ्या भोवती घिरट्या घालू लागतात. तुला त्रास द्यावयाचा नसतो आणि एकमेकांच्या जखमेवरील खपल्या काढण्याचा  अट्ट|हासही नसतो, पण नकळत हे घडतं, तू चिडतेस अन माझा विरस होतो, सूर बेसूर व्हावयास लागतात, रंगाचा बेरंग होतो.  

संसारात दोन माणसांचा स्वभाव एक असण तसं कठीणच असत. कुणीतरी कुणासाठी म्हण किंवा दोघांनीही एकमेकांसाठी म्हण बदलायला हवंच असतं, कारण भांड्याला भांड लागलं म्हणजे आवाज हा होणारंच, म्हणून भांड्याला भांड लागू न देण हेच आपल्या संसाराचं ध्येय असलं पाहिजे.

तू म्हणालीस,.......तू बदल,
मी म्हणालो, हो!
तू म्हणालीस, तू स्मितमुखी रहा,
मी म्हणालो हो!

भावानाधीन होवून चालत नाही, या जगात तू व्यवहारी आणि विवेकी रहा....असाही तू म्हणालीस.

मला स्वतःला हे पटत ग पण....पण भावनाप्रधान माणसाला ते कस शक्य आहे? मला तुझ्याकडून कशाचाही नकार ऐकावयाचा नसतो. एखादी ठेच सुद्धा माझे जीवन उध्वस्त करू शकते. मला दु:खात राहावयाच नसतं ग पण.....पण.....दु:खच मला विचार करावयास लावत आणि मग मी माझ्याच विचारात डुबून जातो. विचारी माणसाला अविचार चालत नसतो, शब्दात अपशब्द चालत नसतो, अपेक्षात उपेक्षा नको असते म्हणूनच होकारात नकार नको असतो!

जे मी आख्या दुनियेत फक्त तुझ्यासमोर बोलू शकतो, आणि म्हणून तुझ्या भेटीची चातकासारखी वाट पाहत असतो. माझ्या प्रत्येक हालचालीत तू असतीस, तू सगळ पाहत असतीस, प्रत्यक्ष दिलासा जरी देऊ शकत नसलीस तरी सुखदु:खात तू सहभागी आहेस असं सतत मला वाटत असतं.

तुझ्याबद्दल एवढी ओढ असूनही तुझ्याजवळ कितीही मोकळ व्हायचं असं ठरविलं तरीही मी मोकळा होऊ शकत नाही. भेट होवूनही मनाला शांती मिळू  शकत नाही. कुणीतरी कुठतरी चुकत असतं एवढ मात्र नक्की. म्हणूनच मला स्वप्नातच राहावयास खूप आवडतं; तसं माझं जीवनावर नितांत प्रेम आहे. पण जीवन हे माझ्या मालकीचं नाहीय. त्याच्यावर आणखी कुणाचातरी हक्क आहे. स्वप्नाचं मात्र तसं नाही. मला हव्या त्या गोष्टी त्याच्यामध्ये घडू शकतात. कुणाच बंधन नसतं, कुणाची भीती नसते, प्रतिष्ठेचा, समाजाचा प्रश्न नसतो. भूतकाळातील रम्य आठवणीवरच माणूस जगात असतो.

मी हे सर्व स्वप्नातच लिहितोय कारण स्वप्नातून बाहेर आल्यानंतर ह्या व्यवहारी जगात काहीही नसतं. भावनांना किमंत शून्य असते. असते ती फक्त स्वप्नांची धूंदी.  स्वप्नांत मन मानेल तसं होत असतं, तेथे प्रश्न नसतात, अडचणी नसतात कि दु:ख नसतं. पण प्रत्यक्ष जीवनात ते शक्य नसतं, त्याला व्यवहारी रहावच लागतं. तू म्हणतेस ते खर आहे कि माणसान विवेकी आणि व्यवहारी असावं. भावना, आवेग ह्यातलं काहीही या जगात मदतीला धावून येत नाही की सहाय्य करत नाही. म्हणूनच आपण म्हणावं,

'स्वप्नातल्या कळयांनो उमलू नकात केंव्हा......
गोडी अपूर्णतेची लावील वेड जीवा..........'           
             
         

Sunday, October 31, 2010

स्वप्न ! 


ती एक अपूर्व संध्याकाळ होती. खरंच अपूर्व एवढ्यासाठीच म्हणावयास हवे की त्या संध्याकाळणे मला जगण्यासाठी एक नवीन दिशा दाखविली. संध्याकाळच्या त्या निसर्गरम्य वातावरणात एकीकडे तो तांबूस रंगाचा सूर्य अस्ताला जात असतानाच दुसरीकडून ती आपल्या नाजूक पावलांनी जमिनीवरील धूळ उधळीत, शरीराला लचके देत येत होती. जलतरंगवरील जसे निरनिराळे स्वर यावेत तसे तीच्या पायातील पैंजणाचे मंजूळ स्वर हवेमध्ये एक वेगळाच आभास निर्माण करीन होते. वसंत ऋतूत ज्याप्रमाणे झाडांना पालवी फुटू लागते तद्वतच तीला पाहताच मनामध्ये एक प्रकारची नवीन जागृती निर्माण होत होती. जणूकाही परमेश्वराने नयन हे फक्त तिचे सौंदर्य टिपून घेण्यासाठीच दिलेले आहे असे वाटत होते अन तिला स्वर्गातून या पृथ्वीतलावर फक्त ...फक्त माझ्यासाठीच पाठविली आहे.

ती आली, तिला पहिले आणि त्याचवेळी कळाले कि आयुष्य हे जगण्यासाठीच आहे. सभोवतालचा बहरलेला परिसर तीच्या अस्तित्वाची जाणीव करून देत होता. वृक्षांवरील नाजूक कळ्या उमलण्यासाठी धडपडत होत्या, कोकिळेची गोड शिळ मनाला उत्तेजित करीत होती. मोर आपला पिसारा फुलवून आनंद आणखीनच वाढवित होता. समुद्राच्या खळखळणाऱ्या लाटा जीवनाचे ध्येय समजावत होत्या. मी हलकेच हात पुढे करून तिचा चेहरा माझ्या हातामध्ये सामावून घेण्याचा प्रयत्न केला, तिला पुसटसा स्पर्श झाला अन ... अन शरीरातून एक हलकीच लकीर निघून गेली. तीने आपला चेहरा हळूच माझ्या खांद्यावर ठेवला आणि त्याक्षणी मला माझ्या कर्तव्याची पूर्ण जाणीव झाली. जोडीदाराच्या सहकार्याची कल्पना येत होती. 'जीवन हे गाणे गातच रहावे'  असे गाणा-याची सारखी आठवण येत होती. माझ्या बाहूपाशात सामावलेली ती मला आपल्या जीवनाचं मर्म सांगत होती. निश्चयी चेहरा, नजरेतील प्रेमाची ओढ, सातजन्माचा ऋणानुबंध सांगण्यासाठी मला हलकेच बांधून ठेवणारा तीचा रेशमी केशभंगार  मला अधिकच सुखावत होता. तिच्या हातातील बांगड्यांचा आवाज सप्तसुरांची आठवण करून देत होता.  

...पारिजातकाच्या वृक्षाखालील ते दृश्य मनमोहक असंच होत. पारिजातकाला  ती रेलून बसली होती अन तीच्या मांडीवर मी हलकेच विसावलेलो होतो. तीचा हात माझा चेहरा गोंजारीत होता. शुभ्र पारिजातकाची फुले हळूवारपणे आमच्या शरीरावर आपले आवरण चढवित होती. आज खरंच तीचा चेहरा खूप फुलाला होता. कशाचीही चिंता, काळजी तीच्या चेहऱ्यावर दिसत नव्हती. तू आणि मी हीच भावना तिच्यामध्ये आज दिसत होती. मुक्यानेच सर्व काही गोष्टींची किलबिल चालू होती. शब्दांच अस्तित्व आता राहिलंच नव्हत. शब्दांची जागा आता नजरेन आणि स्पर्शान घेतली होती. ही दुनिया आता चार लोचनांच्या दोन पाखरांसाठीच होती. समुद्राच्या माग सूर्य ढगाआड होत होता अन मी हलकेच माझे ओठ तीच्या कपाळावर टेकविले आणि ....आणि एवढ्यात 

......एवढ्यात घंटेचा आवाज ऐकू आला, मी दार उघडले अन दारात दूधवाला उभा होता आणि...आणि...
                                                                                                                                                               ....... समोर सूर्याची किरणे डोकावित होती!              

Monday, October 25, 2010

बायको 


बायको कशी असावी? एक सामान्य प्रश्न ... परंतु उत्तर कठीण आहे, कारण जितका प्रश्न सोपा तितकं उत्तर कठीण. हजारो-लाखो उत्तरे या प्रश्नासाठी मिळतील. यातील साठ टक्के उत्तरे नक्कीच तिच्या सौंदर्यासाठी असतील. सुंदर पत्नी असावी असे प्रत्येकालाच वाटत असतं अर्थात यामध्ये चूक असे काहीच नाही. कुणाला नकोय सुंदर पत्नी? स्रीच्या सौंदर्यासाठी वेडे झालेल्या पुरषांची संख्या काही कमी आहे? आपला इतिहासच याला साक्षी आहे. निसर्गानं स्त्रीचं सौंदर्य हे पुरुषासाठीच निर्माण केलंय असाही समज पुरुषवर्गाचा झाल्यास काही नवल नाहीय! 

सौंदर्याची व्याख्या काय? सौंदर्य म्हणजे नक्की काय? ....कुणी म्हणेल तिचा चेहरा चंद्रासारखा असावा, डोळे हे हरिणीसारखे असावेत, नाक चाफेकळीसारखे असावे, तर उमलणाऱ्या कळीसारखे नाजूक ओठ अन खळखळणाऱ्या सागरासारख यौवन! ...बस्स. झालं हे सौन्दर्याच गुणगाण, झाली ही सौंदर्याची व्याख्या! एवढे सौंदर्याचे गुण जर त्या स्त्रीत असतील, तर ती स्त्री सुंदर पत्नी होऊ शकते? तुला माहित आहे, माणसाला दोन चेहरे असतात. एक दिसणारा अन दुसरा न दिसणारा. दिसणारा म्हणजे तुझं बाह्यरूप आणि न दिसणारा म्हणजे तुझे अंतरंग. तू कुठला निवडशील? तू म्हणशील दोन्ही! पण ते शक्य नाही. शक्य नाही म्हणजे अशक्य नाही अशातला भाग नाही. परंतु तुझ्यामाझ्यासारख्या माणसाला सहजासहजी मिळणारी ती गोष्ट नाहीय.  मिळाली तर तुझ्यासारखा भाग्यवान तूच. माग पुढे लिहावयास मला लागणारच नाही.

पण...पण...मला पुढे लिहावयास लागणार आहे कारण प्रत्येकाच्या बाबतीत ते शक्य नाहीय. प्रत्येक माणसाला पूर्णपणे तृप्त करणं हे नियतीच्या मनांत नसते. म्हणूनच आपल्याला दोन्ही पैकी एकाची नक्कीच निवड करावी लागणार आहे. अर्थात कुणी कशाची निवड करावी हा ज्याचा त्याचा वैयक्तिक प्रश्न आहे आणि या व्ययक्तिक प्रश्नांमध्ये मला दाखल घेण्याचा काहीही अधिकार नाहीय. 

सौंदर्य आणि स्वभाव ह्या दोन अवस्था जवळजवळ वेगळ्याच. कोणतीही देखणी वस्तू आपल्याला तत्क्षणी आवडते करणं ती केंव्हातरी दिसते म्हणूनच जास्त आवडते, सातत्य टिकत, करणं तिचा सहवासही काही क्षणाचाच असतो. दीर्घ परिचयानंतरही जर ती व्यक्ती तेवढीच प्रिय वाटली तर माणसा सगुण-साकारा पलीकडच सौंदर्य दिसू लागतं, अनुभवायला मिळतंय असं समजावं...पण ते शक्य आहे? सुंदर रुपी स्त्रीचे विचारही तेवढेच सुंदरही असू शकतील? माणसा, ते एक आकर्षण आहे म्हण किंवा नाविन्याची ओढ पण ते एक नक्कीच मृगजळ आहे आणि त्या मृगजळामाग धावायचा नाद सोड कारण आकर्षणाला एक सेकंदाचा सहवास पुरतो म्हणून आकर्षणाला अस्तित्व काही सेकंदापुरतंच असतं.   

स्त्रीचं अंतरंग हे एक तिचे न दिसणारे अद्वितीय सौंदर्य आहे. जे डोळ्याला दिसतं ते या कालचक्रातील काळाचा महिमा आहे आणि जे अंतरंग आहे ते परमेश्वरान दिलेलं अमृत आहे. तेंव्हा अंतरंगातील सौंदर्य जाणून घ्यायचा प्रयत्न कर! म्हणजे तुला कळेल खरे सौंदर्य काय असते ते! अंतरंगातील सौंदर्य जाणून घ्यायला सहवासाची जरुरी लागते. जितका सहवास जास्त तितके प्रेम जास्त. माणसा, सौंदर्याच्या माग आपण धावायचं नसतं तर सौंदर्यान आपल्यामाग यावयाच असतं.  

...जाता जाता तुला एवढेच सांगतो, सौंदर्यान बुद्धी विकत घेता येत नाही पण बुद्धीन सौंदर्य नक्कीच घेता येत!               
         

Thursday, October 21, 2010

सुखं आणि दु:ख 

सुखं आणि दु:ख ! माणसाच्या मनात उठलेला प्रचंड कल्होळ, उभ्या आयुष्यात काहीतरी साध्य करण्यासाठी चाललेली ही वेडी धडपड.

पण हे सर्व कशामुळे?.....

तर अपेक्षा - निव्वळ अपेक्षा.

आयुष्याच्या प्रत्येक क्षणी असणाऱ्या माणसाच्या अपेक्षा, इच्छा-आकांक्षा आणि स्वप्न !

अपेक्षांची पूर्ती म्हणजेच सुखं  आणि अपेक्षाभंग म्हणजे दु:ख !  पण जेथे  इच्छा- आकांक्षाच नाहीत, स्वप्नही नाहीत, तिथं कसलं सुखं आणि कसलं दु:ख !
  
पण ते जगण तरी काय जिथं स्वप्न फुलविण नाही आणि कसली आकांक्षाच नाही.

सुखं आणि दु:ख यांचा आयुष्यातला खेळ म्हणजेच जीवन. दु:ख आहे म्हणून सुखाची जाणीव होते आणि सुख आहे म्हणूनच दु:खही आहे.

मानवी मनाला सुखं आणि दु:ख या दोघांची गरज आहे. माणूस जगतो तो यामुळेच !

Thursday, October 14, 2010

सवयीचा गुलाम


सवयीचा माणूस गुलाम असतो हेच खरमग ती सवय कोणतीही असो बाटलीपासून बाईपर्यंत!


गुलामीत राहावे लागत असून सुद्धा माणूस ही गुलामी का झिडकारू शकत नाहीयाच उत्तर खरच मला अजून पर्यंत तरी कळलेलं नाहीमाणसाचे मन का बरे इतके बेचैन असतेते काकशासाठी आपल्या विचारांच्या मालिकेत बांधून ठेवतखरंच का त्याची व्याप्ती आणि शक्ती इतकी महान आहे कि ज्याच्यावर आपला ताबा राहण कठीण आहे

तू म्हणशील मी मूर्ख आहेविचार करायचाच कशालाएखादया गोष्टीत आपलं नाही पटलं तर दे सोडूनमन ही शांत आणि विचारही बंद!... खरंच का रे ते इतके सोपे आहेइतक्या सहजासहजी त्या सवयीला म्हण किंवा त्या सवयीच्या अस्तित्वाने व्यापून टाकलेल्या मनाला आपण कसे झिडकारू शकतोनाही... नाही रे मित्रा नाहीअरे ते मन आहे रेते सातत्याने प्राणवायूच्या शोधात फिरत असतंजर प्राणवायुच मिळत नसेल तर ते मन कस जगेलमित्रा पाण्यातून काढलेल्या माश्यासारख ते तडफडेल रे!

मन थेंबाचे आकाशलाटांनी सावरलेले असं कुणीतरी म्हटलंयखरच किती अर्थपूर्ण वाक्य आहे हेपरंतु नाही नाही  .... ला नाही सावरता येत माझं हे मनखरच त्याला तुझी नितांत गरज आहे तुझ्या प्रेमाची सावली अन मायेचा आधार हीच माझ्या मनाची  बांधिलकी आहे त्याच माझ्या मनाला सावरणाऱ्या लाटा आहेत.........